จากเหตุการณ์เพลิงไหม้ที่สถานบันเทิงเมาท์เทน บี (Mountain B) ผับ ในวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2565 ซึ่งมีผู้เสียชีวิตแล้ว 22 ราย (ยอด ณ วันที่ 5 กันยายน 2565) บาดเจ็บมากกว่า 41 ราย เหตุการณ์ดังกล่าวได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก โดยลักษณะของเหตุการณ์ค่อนข้างใกล้เคียงกับกรณีไฟไหม้ซานติกาผับ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อปี 2552 อีกทั้ง จากเหตุเพลิงไหม้ดังกล่าว ทำให้หลาย ๆ คน หวนรำลึกถึงกรณีเพลิงไหม้โรงงานเคเดอร์ เมื่อปี 2536 ซึ่งจัดเป็นเหตุการณ์เพลิงไหม้รุนแรงครั้งใหญ่ในประเทศซึ่งมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก ดังนั้น การเรียนรู้ด้านความปลอดภัยผ่านการถอดบทเรียนจากกรณีศึกษาทั้งสามข้างต้น นอกจากจะช่วยให้เกิดการตระหนักทราบด้านความปลอดภัยจากอัคคีภัยแล้ว ยังช่วยตอกย้ำว่าอุบัติเหตุเพลิงไหม้นั้นเป็นเรื่องที่ใกล้ตัว ความเสียหายหรือผลกระทบจากการเกิดเพลิงไหม้นั้นมีมูลค่าที่มาก (ทั้งทรัพย์สิน ร่างกายและจิตใจ) การทราบถึงสาเหตุของปัญหาและการดำเนินการเชิงป้องกัน รวมทั้งการมีความพร้อมเพื่อตอบโต้เหตุฉุกเฉินจะช่วยขจัดหรือลดความเสี่ยงที่จะเกิดเพลิงไหม้ได้
ตารางแสดงข้อมูลของเหตุการณ์ไฟไหม้โรงงานเคเดอร์ (2536) ไฟไหม้ซานติกาผับ (2552) และไฟไหม้เมาท์เทน บี (Mountain B) ผับ (2565)
ไฟไหม้ โรงงานเคเดอร์1 (โรงงานตุ๊กตา) | ไฟไหม้ซานติกาผับ2-4 | ไฟไหม้เมาท์เทนบี (Mountain B)2-4 ผับ | |
วันที่เกิดเหตุ | 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2536 | 1 มกราคม พ.ศ.2552 | 5 สิงหาคม พ.ศ. 2565 |
สถานที่ตั้ง | อ.สามพราน จ.นครปฐม | เขตวัฒนา กรุงเทพฯ | อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี |
ความเสียหายที่เกิดขึ้น | มีจำนวนผู้เสียชีวิต 188 คน และบาดเจ็บ 469 คน | มีจำนวนผู้เสียชีวิต 67 คน บาดเจ็บสาหัส 34 คน และบาดเจ็บอีก 72 คน | มีจำนวนผู้เสียชีวิต 22 คน และบาดเจ็บ 43 ราย |
สภาพการณ์ก่อนเกิดเหตุ |
|
|
|
รายละเอียดของเหตุการณ์ |
|
|
|
สาเหตุการเกิดเพลิงไหม้ | สาเหตุของปัญหายังไม่แน่ชัด อาจเกิดจากไฟฟ้าลัดวงจร หรือพนักงานสูบบุหรี่ | ข้อมูลจากกล้องวงจรปิด แสดงให้เห็นว่า special effect บริเวณกลางเวทีและจากระบบไฟฟ้า อาจเป็นสาเหตุในการเกิดเพลิงไหม้ | อาจเกิดจากไฟฟ้าลัดวงจรที่บริเวณฝ้าเพดาน มีประกายไฟเกิดขึ้นสัมผัสวัสดุที่ติดไฟได้ง่าย เช่น โฟมและฟองน้ำ (วัสดุดูดซับเสียง) |
ตัวอย่าง VDO | Thairath Online (2020), 3 นาทีคดีดัง: เคเดอร์ ไฟนรก ขัง..ตาย [online video] Available at: https://www.youtube.com/watch?v=LExW-2MpP-0 [Accessed 6 September 2022]. | TNAMCOT (2015) ข่าวดังข้ามเวลา : เคาท์ดาวน์มรณะ ซานติก้าผับ [online video] Available at: https://www.youtube.com/watch?v=gtK6TWWl5MQ [Accessed 6 September 2022]. | max457 (2022) [online video] Available at: https://twitter.com/JiaRuiiji/status/1555291360483127296 [Accessed 6 September 2022]. |
จากตารางข้อมูลเปรียบเทียบเหตุการณ์ไฟไหม้โรงงานเคเดอร์ (2536) ไฟไหม้ซานติกาผับ (2552) และไฟไหม้เมาท์เทน บี (Mountain B) ผับ (2565) พบว่า สถานประกอบการทั้งสาม มีข้อบกพร่องในด้านความปลอดภัยที่คล้ายคลึงกัน อาทิ ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานในองค์กร ยังขาดความตระหนักทราบด้านความปลอดภัย (เป็นอย่างมาก) อาทิ ขาดแนวทางในการป้องกันและการตอบโต้เมื่อเกิดเหตุอัคคีภัย ขาดการวางแผนและซ่อมบำรุงอุปกรณ์และเครื่องมือ ขาดการบริหารความเสี่ยงทำให้ไม่ทราบ/และละเลยอันตรายจากสิ่งคุกคาม (hazard) ในสถานที่ทำงาน (เช่น อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ชำรุดซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจร) ขาดการดำเนินงานเพื่อแก้ไขและป้องกันการเกิดอัคคีภัยที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วก่อนหน้า (preventive actions) ในกรณีของไฟไหม้โรงงานเคเดอร์ รวมทั้ง ไม่ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบและข้อบังคับทางกฎหมายจากทางรัฐ (เช่น โครงสร้าง สถาปัตยกรรมและระบบความปลอดภัยของอาคารที่ไม่เหมาะสม เช่น ประตูทางออก ทางหนีไฟ บันไดหนีไฟ ประตูหนีไฟ)
จากข้อมูลของกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน6 พบว่าสาเหตุส่วนใหญ่ในการเกิดอัคคีภัยในสถานประกอบการ (รวมทั้งสถานที่ทำงาน) รวมทั้ง แนวทางการควบคุมและป้องกันในการเกิดอัคคีภัยในสถานประกอบการ โดยมีข้อสรุปที่สำคัญดังนี้
การเกิดอัคคีภัยในสถานประกอบการ (รวมทั้งสถานที่ทำงาน) สาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นจาก
แนวทางการป้องกันและควบคุมอัคคีภัยในสถานประกอบการ (รวมทั้งสถานที่ทำงาน)
ในส่วนของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จากข้อมูลทางสถิติของอุบัติเหตุเพลิงไหม้ ในช่วงปี 2562-2565 (จากฐานข้อมูลการรายงานอุบัติการณ์ของศูนย์ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) พบว่ามีอุบัติเหตุเพลิงไหม้ที่เกิดขึ้นในมหาวิทยาลัย รวมทั้งสิ้น 15 เหตุการณ์ โดยแบ่งเป็นอุบัติเหตุที่มีความรุนแรงในระดับน้อย ปานกลางและมาก5 คิดเป็น 53% (8 เหตุการณ์), 40% (6 เหตุการณ์) และ 7% (1 เหตุการณ์) ตามลำดับ
การวางแผนและดำเนินการเพื่อตรวจสอบซ่อมแซมและบำรุงรักษา อุปกรณ์และเครื่องมืออย่างสม่ำเสมอ การบริหารความเสี่ยงในสถานที่ทำงาน การมีแผนในการป้องกันและระงับอัคคีภัย การฝึกซ้อมดับเพลิงและการอพยพหนีไฟ รวมทั้งการปฏิบัติแนวปฏิบัติด้านความปลอดภัยฯ6 ตามประกาศของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (https://www.shecu.chula.ac.th/home/content.asp?Cnt=117) จะสามารถช่วยป้องกันและลดโอกาสในการเกิดอุบัติเหตุเพลิงไหม้ ซึ่งจะก่อประโยชน์ในด้านความปลอดภัย ให้ทั้งต่อตัวผู้ปฏิบัติงาน ส่วนงานและมหาวิทยาลัยได้
-----------------------------------------------------
เอกสารอ้างอิง
1. Encyclopedia of Occupational Health and Safety (2022). Case Study: The Kader Toy Factory Fire. [online] Iloencyclopaedia.org. Available at: <https://www.iloencyclopaedia.org/part-vi-16255/disasters-natural-and-technological/item/374-case-study-the-kader-toy-factory-fire> [Accessed 6 September 2022].
2. ฐานเศรษฐกิจออนไลน์ (2022). ย้อนรอยไฟไหม้ “ซานติก้าผับ” สู่ "เมาท์เทน บี" คืนมรณะคร่าชีวิตนักเที่ยว. [online] Available at: <https://www.thansettakij.com/insights/535371> [Accessed 6 September 2022].
3. ไทยรัฐออนไลน์ (2022). อาถรรพณ์ 13 ปี ไฟไหม้ซานติก้า เกิดเหตุซ้ำ ”เมาท์เท่น บี” 13 ศพ บทเรียนไม่เคยจำ. [online] Available at: < https://www.thairath.co.th/scoop/theissue/2465292> [Accessed 6 September 2022].
4. กรุงเทพธุรกิจ (2022). "ไฟไหม้ผับชลบุรี" ย้อนเหตุการณ์ 14 ปีความสูญเสียซานติก้าผับ ถึง Mountain B. [online] Available at: < https://www.bangkokbiznews.com/news/1019234> [Accessed 6 September 2022].
5.กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน (2021) คู่มือการฝึกอบรม หลักสูตรคณะกรรมการความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน ของสถานประกอบกิจการ ตามกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2549
6. ศูนย์ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาฯ (2020) แนวปฏิบัติด้านความปลอดภัยฯ ตามประกาศของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย [online] Available at: <https://www.shecu.chula.ac.th/home/content.asp?Cnt=117> [Accessed 6 September 2022].
![]() |
ศูนย์ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย |
โทร.: 0 2218 5222, 09 9132 6622 (ในวันและเวลาราชการ) 09 9132 6622 (เฉพาะกรณีฉุกเฉิน ตลอด 24 ชั่วโมง) | |
อีเมล: shecu@chula.ac.th |
จำนวนผู้เข้าชม | |||
|
|||
12 ตุลาคม 2562 |